Σελίδες

Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2012

Μαρία Ρεπούση:Για ποιόν εθνικισμό μιλάτε;


Όλοι θυμόμαστε βέβαια τον «συνωστισμό» των καταδιωκόμενων Ελλήνων στην αποβάθρα της Σμύρνης το 1922, μια «εναλλακτική» θεώρηση που απευθύνθηκε μάλιστα στους μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού μέσω του βιβλίου της Ιστορίας. Αν και η ίδια χαρακτήρισε τότε τον «συνωστισμό», ως «ατυχή έκφραση», στα χρόνια που ακολούθησαν δεν παρέλειψε να τονίζει την ανάγκη για μια «πιο σύγχρονη ματιά» στην Ιστορία.
Συνεπέστατη λοιπόν, με τις αρχές της η κ Ρεπούση, εισηγείται μια ακόμη καινοτομία, την κατάργηση δηλαδή του εορτασμού επετείων, με τον τρόπο που γίνονται μέχρι σήμερα και την αντικατάσταση τους με... ποιός ξέρει, τι!
Η βουλευτής της ΔΗΜΑΡ πρεσβεύει ότι οι εκδηλώσεις που γίνονται στο Μεσολόγγι, το Κούγκι, την Αγία Λαύρα, τις Σπέτσες και γενικότερα οτιδήποτε αναφέρεται σε γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, είναι ένα «εθνικιστικό κιτς» και «δεν προσφέρουν τίποτα αναπαράγουν την εθνικιστική έξαρση, επαναλαμβάνονται συνεχώς και δεν γίνεται κανένας ιστορικός στοχασμός».
Για ποιόν εθνικισμό μιλάμε;


Προφανώς η έμφαση πέφτει στο «εθνικιστικό» του θέματος και έχω κάθε λόγο να υποθέτω πως πίσω από αυτήν την θεώρηση κρύβονται οι «διεθνιστικές» απόψεις της κ Ρεπούση και ίσως του συνόλου της Αριστεράς.
Εθνικισμός σημαίνει να θεωρείς το έθνος-κράτος ως ύψιστη πολιτική αξία, διεθνισμός είναι να υπερβαίνεις το έθνος-κράτος αποβλέποντας σε μια ευρύτερη κοινωνία της οποίας βέβαια σημαντικότερες μονάδες είναι τα έθνη-κράτη.
Και θα μπορούσε να πει κανείς πως οι διεθνιστικές προθέσεις δεν είναι κακές, αφού όλοι σχεδόν είμαστε υπέρ μιας ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των λαών και ιδιαίτερα μεταξύ δύο γειτονικών λαών.
Εξετάζοντας όμως την ιστορική διαδρομή του εθνικισμού και του «αντίπαλου δέους», δηλαδή του διεθνισμού, τα συμπεράσματα είναι μάλλον απογοητευτικά για την κ Ρεπούση, τουλάχιστον σύμφωνα με αυτά που υποστηρίζει ο μαρξιστής αναλυτής Πέρι Άντερσον στο άρθρο του Internationalism: a breviary (New Left Review 14-2002)
Γιατί μέχρι έναν αιώνα πριν, ο εθνικισμός ήταν έκφραση των τάξεων που κατείχαν τα μέσα παραγωγής και ο διεθνισμός έκφραση της εργατικής τάξης. Μετά όμως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο εθνικισμός έγινε λαϊκό όπλο κατά της δυτικής αποικιοκρατίας και ο διεθνισμός έκφραση του κεφαλαίου!
Οι εθνικιστικοί – αντιιμπεριαλιστικοί αγώνες διεξήχθησαν στο σύνολο τους από την αστική τάξη (Ινδία) ή από τις μεσαίες τάξεις (Αφρική) ή από μικροαστούς (Ινδονησία) ή από κομμουνιστές (Κίνα, Βιετνάμ).
Παράλληλα το κεφάλαιο ανακάλυψε το διεθνισμό: η ύπαρξη μιας και μόνης δυτικής ηγεμονικής δύναμης (ΗΠΑ) επιτρέπει το διεθνή συντονισμό των συμφερόντων του. Το βάρος στην κυρίαρχη, στο δυτικό κόσμο, ιδεολογία μετατοπίστηκε από το έθνος στη φιλελεύθερη δημοκρατία, η οποία και ενισχύθηκε.
Διεθνισμός πλέον σημαίνει τη θέληση των ΗΠΑ να επεκτείνουν την επιρροή τους στην Ευρασία. Κύριο ιδεολογικό όπλο είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλαδή το... δικαίωμα της Δύσης να βομβαρδίζει ή να εισβάλλει σε κράτη που επιλέγει.
Και βέβαια ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, είναι μια εναλλακτική σύγχρονη μορφή διεθνισμού.
Από αυτήν την άποψη, η στηλίτευση του εθνικισμού από την κ Ρεπούση, σε αυτή τη φάση δεν εξυπηρετεί την εργατική τάξη για την οποία κόπτεται η Αριστερά, αλλά το διεθνιστικό κεφάλαιο και η ίδια βρίσκεται σε... θέση «οφ σάιντ», αναπαράγοντας την κοσμοθεωρία μιας άλλης εποχής.

Δεν υπάρχουν σχόλια: