Αγανάκτηση και δημοκρατία

1. Η ετερόκλητη λαοθάλασσα που γεμίζει τις κεντρικές πλατείες των Ελληνικών πόλεων (και των πόλεων της Ευρώπης) είναι προϊόν της κοινωνικής ερήμωσης που επιφέρει η λιτότητα, της απελπισίας που μπαίνει από κάθε χαραμάδα των σπιτιών, της εκχώρησης του μέλλοντος της κοινωνίας και των ανθρώπων της, μισοτιμής σε ιδιώτες και στην ιδιωτεία της αγοράς, της άρρητης συνειδητοποίησης πως πρόκειται να ζήσουμε το ορατό μας μέλλον μέσα σε μια αφαιμασσόμενη αποικία. Μπορεί κανείς να καγχάσει για την μέσω facebook μεθόδευση της καθόδου των μυριων, αλλά μόνο με τον ίδιο κυνισμό και την ίδια βλακεία που γελά με τις πανικόβλητες κραυγές του πυρόπληκτου, ή με τα ακατάληπτα βογγητά του μαχαιρωμένου

2. Η κριτική που θεωρεί την κάθοδο αυτή χωρίς στόχο, χωρίς ατζέντα και χωρίς πολιτική συνείδηση - και άρα σαν μια απολίτικη και δυνάμει επικίνδυνη συνάθροιση με προδιαγεγραμμένη μη-κατάληξη, είναι πρωθύστερη: τα πλήθη κατέβηκαν στο Σύνταγμα και στο Λευκό Πύργο και παντού αλλού για να αποκτήσουν πολιτική, στόχο, ατζέντα. Μετά από μια μακρά περίοδο αποπολιτικοποίησης και νέκρωσης, ο κόσμος γνωρίζει διαισθητικά πως η πολιτική αντίληψη κτίζεται και εξασκείται στους δρόμους. Όποιος πιστεύει ότι η "θεωρία" προηγείται της πολιτικής πράξης, ιδίως σε αυτή την συγκυρία, λειτουργεί ως φερέφωνο της απάθειας.



3. Παρόλα αυτά, κι ενώ δεν θέλω να χαλάσω την μαχητικά αποϊδεολογικοποιημένη σούπα κανενός από τους συμμετέχοντες, δεξιός που συμμετέχει σε αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες είναι σαν χορτοφάγος που τρώει μπριζόλες: δεν γίνεται. Η ίδια η διαδικασία είναι τμήμα της κουλτούρας κάποιων πολιτικών χώρων και δεν είναι απλά τεχνικό ζήτημα. Η ιδέα ότι συνελεύσεις βάσεις μπορούν να παίρνουν αποφάσεις και πρωτοβουλίες είναι βαθύτατα τμήμα (μιας) αριστερής και α/α πολιτικής: αντιιεραρχική, άμεση, πολιτική, αποτελεί το προγραμματικό δημοκρατικό κύτταρο της περίφημης άλλης κοινωνίας στις συγκεκριμένες πολιτικές παραδόσεις. Δεν είναι βέβαια καν απαραίτητο να συζητήσει κανείς για την αμεσοδημοκρατική ρητορική όσων συμμετέχουν για να διακρίνει την βαρύτητα του αιτήματος για συμμετοχή και δημοκρατία στις πρωτοβουλίες των συνελεύσεων.

4. Αντίθετα όμως από τους χώρους εκείνους που περιβάλλουν την οποιαδήποτε αμεσοδημοκρατική πρωτοβουλία με μια αύρα αλάθητου στα πλαίσια μιας μεταφυσικής του αυθόρμητου, θέλω να ισχυριστώ ότι η συνελεύσεις και το πρωτοβουλιακό κλίμα στο Σύνταγμα δεν είναι Σοβιέτ μιας επερχόμενης Επανάστασης, όσο σχολεία δημοκρατίας και διαβούλευσης, ιδιαίτερα χρήσιμα σε μια κοινωνία με τόσο τεράστιο έλλειμμα δημοκρατικής παιδείας και και παιδείας συζήτησης. Οπότε θεωρώ προσωπικά πολύ ενδιαφέροντα όλα όσα προκύπτουν από μια τέτοια διαδικασία, ιδίως όσα μπορούν να παίξουν ρόλο στην συγκυρία, αλλά δεν με απογοητεύουν ούτε οι συζητήσεις για τις καντίνες, ούτε το ξεκάρφωτο τοποθετήσεων, ούτε καν τα διάφορα ιδεολογικά καπέλα που προκύπτουν από μικρές ομάδες συνελευσιαζομένων. Εξαιρετικά σημαντικό είναι το γεγονός ότι η εμπειρία αυτή διαμορφώνει συνειδήσεις και συγκεριμενοποιεί προσδοκίες. Κάθε "άνοιξη" πολιτικής συμμετοχής και ανατρεπτικής ανάτασης αποτελεί, από όσο έχω ζήσει, κομβικό σημείο διαμόρφωσης στάσεων και αντιλήψεων. Την επόμενη φορά, θα λειτουργούν όλα καλύτερα.

5. Πέρα από ένα έμπρακτο εργαστήρι δημοκρατίας όμως, ο λαός που μαζεύεται στην πλατεία είναι και πολιτικά σημαντικός και μόνο σαν γεγονός. Η συγκυρία είναι τέτοια που τις μόνες κόκκινες γραμμές στην προελαύνουσα οικονομική βαρβαρότητα τις χαράζουν τα πλήθη των διαδηλωτών και η ανησυχία της έμπρακτης κοινωνικής δυσαρέσκειας. Ιδίως που είναι κάτι που εξαπλώνεται και ριζώνει σε όλη την Ευρώπη. Σε μια συγκυρία όπου η κυβέρνηση της χώρας υποκύπτει σε αποικιοκρατικής κακοβουλίας εκβιασμούς και συναινεί στην κατάρρευση της κοινωνίας, το μέτωπο κοινωνικών δυνάμεων που θα αντιταχθεί στην επέλαση του εκτριτοκοσμισμού της χώρας, οικοδομείται στον δρόμο, στις πλατείες.

6. Αντίθετα από ότι θρυλείται, η οργανωμένη αριστερά, ή τμήματά της έστω, ουδόλως απουσιάζει από το Σύνταγμα: όπως και ο Α/Α χώρος, έχει την ισχυρότερη εκπροσώπηση που έχει πολιτικό νόημα στα συμφραζόμενα: την μαζικότατη συμμετοχή των οργανωμένων μελών της και των αριστερών κάθε είδους, σαν πρόσωπα, σαν τμήματα των υπό διαμόρφωση σκεπτικών και των αναζητήσεων. Θεωρώ όντως παιδαριώδη (και κατάλοιπο της προπαγάνσας δεκαετιών των ΜΜΕ) την γενικευμένη "κομματική" αποστροφή (ιδίως που θυμάμαι ότι την Ταχρίρ, την έκτισαν και την προετοίμασαν ακριβώς κόμματα και, ιδίως, συνδικάτα) και όπως έγραψα προ ημερών η αντικοινοβουλευτική στόχευση και οι προσωποποιήσεις, μάλλον αντιπαραγωγικές είναι. Όμως η ίδια η διαδικασία αναγκάζει την αριστερά να συμβάλει στην δημιουργία ενός νέου δημοκρατικού μετώπου (μια και ουσιώδες πεδίο μάχης της πολιτικής κρίσης είναι το διακύβευμα δημοκρατία-τεχνοκρατική ολιγαρχία), να συζητήσει για την δημοκρατία και την αντιπροσωπευτικότητα, να αναθεωρήσει τις διαδικασίες οργάνωσης και εκπροσώπησής της. Οι πλατείες και η αυτοοργάνωση θα αποτελέσουν αναπόφευκτα σχολεία και για τις εκδοχές της αριστεράς που θα επιβιώσουν του επερχόμενου πολιτικού σεισμού.

7. Δεν ξέρω πως θα καταλήξει η σημερινή μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα. Ξέρω ότι σιγά-σιγά όμως, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στο Σύνταγμα και τις κεντρικές πλατείες, για να κρατήσει την δυναμική του και την σημασία του, το κίνημα θα πρέπει να το στρέψουμε και τοπικότερα: σε επίπεδο γειτονιάς, ίσως εργασιακού, εκπαιδευτικού ή κοινωνικού χώρου - σαν μονάδα οργάνωσης της αλληλεγγύης συν τοις άλλοις. Και παράλληλα θα ήταν νομίζω καλό οι συνελεύσεις να καταπιαστούν να θέσουν συγκεκριμένα πολιτικά αιτήματα, στα οποία να ζητήσουν την τοποθέτηση των πάντων: καιρός είναι να δημιουργηθούν συμμαχίες, και συγκεκριμένοι στόχοι. Για να αποσαφηνιστεί και το πεδίο της μάχης και να υπάρξουν νίκες ορατές στους πάντες.

8. Το μη-βίαιο των συγκεντρώσεων έχει αποτελέσει τον σημαντικότερο παράγοντα μαζικοποίησης και διατήρησης της μαζικότητας των πρωτοβουλιών των πλατειών. Έχει συμβάλει όμως νομίζω και στο κλίμα ανάμεσα στον κόσμο που συμμετέχει κάνοντάς τον, έστω και λίγο, έστω και αναγκαστικά, πιο δεκτικό στην άποψη του διπλανού του, ακόμα και αν διαφωνεί, ακόμα και αν την απορρίπτει. Επειδή θεωρώ ότι η γενικευμένη δίκη προθέσεων και η διάχυτη καχυποψία που έχει υποκαταστήσει την συζήτηση στην κοινωνία της χώρας μας (και βέβαια και στην αριστερά), έχει βλάψει την διατύπωση κάθε εναλλακτικής και ενθαρρύνεται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ σαν τρόπος διάλυσης των πρωτοβουλιών πριν καν αρχίσουν, θεωρώ ότι αυτό είναι ένα καλό πρώτο βήμα προς το οτιδήποτε...

9. Στο Σύνταγμα και στις πλατείες όλων των πόλεων απόψε, ορθώνεται ένα τείχος απέναντι στην κατάλυση της δημοκρατίας. Μπορεί να αποδειχθεί ιστορική στιγμή. Μπορεί να προετοιμάσει και να εκτινάξει από πλευράς αποτελέσματος την επερχόμενη γενική απεργία στις 15. Όπως και να έχει: ας είμαστε εκεί!
από το μπλογκ Ιστολόγιον
http://www.lifo.gr/team/readersdigest/25306